Το έθιμο της βασιλόπιτας

                          Το έθιμο της βασιλόπιτας

                                Το ελληνικό έθιμο

Κατ΄εξοχήν πρωτοχρονιάτικο έθιμο είναι το κόψιμο της βασιλόπιτας. Αμέσως μετά τον ερχομό του νέου έτους οι οικογένειες ανταλλάσσουν ευχές μεταξύ τους και στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι δεσπόζει η παραδοσιακή βασιλόπιτα. Ο νοικοκύρης του σπιτιού αναλαμβάνει το κόψιμό της. Σταυρώνει με το μαχαίρι τρεις φορές την πίτα και στην συνέχεια προχωράει στο κόψιμο των κομματιών για όλους τους παρευρισκομένους κατά ηλικία ή συγγένεια. Τα πρώτα κομμάτια αναλογούν στον Χριστό, την Παναγία και τον Άγιο Βασίλειο και αμέσως μετά ακολουθούν τα κομμάτια του νοικοκύρη και της νοικοκυράς και των υπόλοιπων συγγενών και φίλων της οικογένειας. Μέσα στην πίτα υπάρχει ένα νόμισμα φλουρί και εκείνος που θα τύχει το φλουρί θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς. Από που προήλθε όμως το έθιμο της βασιλόπιτας; Ποιες οι ρίζες του;

                                 Η ιστορία του

Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του πολύ παλαιά στα αρχαία ελληνορωμαικά χρόνια. Προέρχεται από την γιορτή των Κρονίων των ρωμαικών  «Σατουρναλίων» κατά την οποία συνήθιζαν να φτιάχνουν γλυκά η πίτες και μέσα τοποθετούσαν νομίσματα και σε όποιον τύχαινε θεωρούνταν ο τυχερός της παρέας. 

         Η ορθόδοξη και χριστιανική παράδοση

Στην ελληνική παράδοση το έθιμο συνδέεται με τον Μέγα Βασίλειο. Σύμφωνα με την παράδοση κάποτε όταν ο Μέγας Βασίλειος ήταν επίσκοπος στη Καισαρεία της Καππαδοκίας θέλησε να την καταλάβει ο έπαρχος της Καππαδοκίας, Ιουλιανός, με απώτερο σκοπό να την λεηλατήσει. Ο Μέγας  Βασίλειος ζήτησε από τους κατοίκους της πόλης να μαζέψουν όλα τα χρυσαφικά που είχαν προκειμένου να τα παραδώσουν στον έπαρχο και να γλιτώσουν την λεηλασία της πόλης τους. Οι κάτοικοι με μεγάλη προθυμία τα συγκέντρωσαν. Ως εκ θαύματος όμως ο Άγιος Μερκούριος μαζί με μια στρατιά αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του Ιουλιανού και απέτρεψε την κατάκτηση της πόλης. Ο Μέγας Βασίλειος τότε θέλησε να επιστρέψει τα χρυσαφικά στους κατοίκους αλλά εκείνοι του ζήτησαν να τα δώσει στους φτωχούς. Ένα μέρος λοιπόν μοιράστηκε στους φτωχούς και τα υπόλοιπα ο Μέγας Βασίλειος αποφάσισε να τα επιστρέψει στους δικαιούχους επαινώντας τους για την ευσπλαχνία τους. Τότε όμως αντιμετώπισε το πρόβλημα της δίκαιης μοιρασιάς. Έτσι λοιπόν ζήτησε να παρασκευάσουν άρτους και μέσα τους έκρυψε τα κοσμήματα και τα μοίρασε στους κατοίκους. Σύμφωνα με την παράδοση ο καθένας έτυχε τα δικά του κοσμήματα. Από τότε λοιπόν συνεχίστηκε το έθιμο το έθιμο της βασιλόπιτας και του τυχερού νομίσματος.